W tym roku nasza szkoła przystąpiła do Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Czerniaka zainicjowanego przez Studenckie Koło Naukowe Onkoma przy Klinice Gastroenterologii w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej – Curie w Warszawie – Państwowego Instytutu Badawczego.
W ramach programu w szkole na lekcjach biologii w klasie 7a, 8a i 8b zostały przeprowadzone lekcje poświęcone czerniakowi: „Znamię! Znam je? – co każdy powinien wiedzieć o czerniaku. Akademia czerniaka”.
Uczniowie poznali złote zasady profilaktyki czerniaka, zdobyli umiejętność przeprowadzenia samobadania skóry oraz różnicowania zmian podejrzanych o charakter nowotworowy ze zwykłymi znamionami na podstawie zasady ABCDE („czerniakowe abecadło”)
Występowanie czerniaka w Polsce:
• W Polsce co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry, w tym 3000 zachorowań na czerniaki.
• Czerniak jest najbardziej agresywnym nowotworem skóry i jednym z najbardziej agresywnych nowotworów w ogóle.
• Czerniak stanowi tylko 6% wszystkich nowotworów skóry, ale aż 80% chorych na czerniaki umiera z powodu choroby.
• Średni czas przeżycia od momentu diagnozy to 6-8 miesięcy.
• Liczba zachorowań na czerniaka w Polsce podwaja się co 10 lat.
• Najczęściej na czerniaki chorują mężczyźni w wieku ok. 50 lat – jest to wynik wieloletniej niewłaściwej ekspozycje na słońce.
• Czerniak jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących wśród nastolatków, którzy często korzystają z solarium, nie stosują filtrów słonecznych i przebywają na słońcu w godzinach najwyższego promieniowania.
Kto jest w grupie ryzyka zachorowania na czerniaka?
Około 25% Polaków ma jasną lub bardzo jasną karnację, która łatwo ulega poparzeniom słonecznym – to osoby, które właściwie w ogóle nie powinny korzystać z kąpieli słonecznych.
Dodatkowo ok. 40% Polaków ma jasną karnację, która, mimo iż jest bardziej odporna na promieniowanie słoneczne, nadal jest fenotypem skóry, który mieści nasz naród w grupie o wysokim stopniu ryzyka zachorowania na czerniaka.
Osoby najbardziej narażone na rozwój czerniaka to osoby:
• o jasnych i rudych włosach,
• o jasnych oczach,
• o jasnej lub bardzo jasnej cerze,
• z piegami i/lub znamionami,
• które łatwo ulegają poparzeniom słonecznym,
• słabo tolerują słońce,
• opalają się z dużym trudem lub w ogóle,
• u których w rodzinie występował czerniak.
Osoby te bezwzględnie powinny unikać słońca oraz całkowicie zrezygnować z solarium.
Jak się ochronić przed czerniakiem – Złote Zasady profilaktyki czerniaka?
1. Nie opalaj się w solarium! – w przypadku młodych ludzi jest to najważniejszy czynnik wywołujący czerniaki.
2. Unikaj przebywania w pełnym słońcu w godzinach 11.00-16.00.
3. Ochrona skóry: stosuj filtry UV, noś czapkę i okulary przeciwsłonecznych – latem nawet podczas pochmurnych dni należy stosować ochronę. Pamiętaj o ochronie także podczas uprawiania sportu na świeżym powietrzu!
4. Raz w miesiącu oglądaj swoją skórę – sprawdź, czy Twoje znamiona nie zmieniają się lub czy nie pojawiły się nowe.
5. Jeśli zauważysz, że coś podejrzanego dzieje się z Twoim znamieniem, udaj się do dermatologa lub chirurga-onkologa.
Przynajmniej raz na rok odwiedzaj dermatologa lub chirurga-onkologa, aby sprawdził czy wszystko w porządku.
KR