PORADNIK LOGOPEDYCZNY DLA RODZICÓW
1. Trening aparatu artykulacyjnego
Jego celem jest usprawnianie języka, warg, podniebienia miękkiego, żuchwy, a także opanowanie przez dzieci umiejętności świadomego kierowania ruchem narządów artykulacyjnych oraz poznanie prawidłowego ułożenia artykulatorów w czasie wymowy poszczególnych głosek.
Propozycje ćwiczeń:
√ unoszenie języka do dziąseł za górnymi zębami przy szeroko otwartej buzi „język na baczność”;
√ uderzanie czubkiem języka w miejsce za górnymi zębami „magiczne miejsce”(im szybciej, tym lepiej)-kląskanie ;
√ przesuwanie języka po podniebieniu, od przodu w tył jamy ustnej;
√ wysuwanie ściągniętych warg do przodu (dzióbek)– na górnej wardze kładziemy ołówek i jak najdłużej próbujemy utrzymać go w tej pozycji;
√ układanie warg w „kółeczko” wypowiadanie samogłoski o;
√ naprzemienne ściąganie i rozciąganie złączonych warg;
√ przesyłanie całusów;
√ Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, płatków kukurydzianych itp.
Wyobraź sobie, że Twój język to młotek, który przybija gwoździe do wałka dziąsłowego za górnymi zębami. Przybij 10 gwoździ .
Ćwiczenia możemy wykonywać, wykorzystując moment mycia zębów, dziecko może sobie wtedy masować szczoteczką język. Dobrą okazją do wykonania ćwiczeń jest także pora posiłku Możemy wtedy użyć smakołyku, np. miodu, smarujemy nim podniebienie, a dziecko językiem zlizuje smakołyk. Podczas przeglądania się w lusterku -robienie zabawnych min przez wszystkich członków rodziny. Ćwiczenia te są bardzo pomocne w pionizacji języka, która jest potrzebna do wymowy takich głosek, jak: [sz], [ż/rz], [cz], [dż], [l], [r]
2. Trening oddechowy
Celem treningu jest kształtowanie prawidłowych nawyków oddechowych w czasie spoczynku i w czasie mówienia. Zabawy oddechowe są zazwyczaj na tyle atrakcyjne, że Dziecko chętnie angażuje się w nie z własnej woli. Podczas dmuchania wargi powinny być ułożone w „okienko”.
Propozycje ćwiczeń:
√ burza w szklance wody” – wydmuchiwanie powietrza przez słomkę do szklanki z wodą;
√ trzymanie słomki nad wodą i delikatne dmuchanie – powstaje „dołek” na powierzchni wody (zadanie łatwe do wykonania podczas kąpieli);
√ dmuchanie ciągłym strumieniem na wiatraczek, piłeczkę pingpongową, watkę, zgniecioną z papieru kulkę (posługujemy się raz nosem, raz ustami);
√ wydmuchiwanie, np. baniek mydlanych;
√ powolne i długie wydmuchiwanie powietrza przez usta, np. balonik – nabieramy powietrza w policzki i powoli je wypuszczamy;
√ wypowiadanie na jednym wydechu pojedynczych głosek, np. naśladowanie syczenia węża (sssss...);
√ picie napojów przez słomkę;
√ przyciąganie słomką (na wdechu) różnych lekkich przedmiotów, np. skrawków papieru, bibuły, waty, kawałeczków kolorowego papieru;
√ zabawa z płomieniem świecy – lekkie dmuchanie, by płomień „tańczył”, lecz nie zgasł;
√ zdmuchiwanie płomienia świecy z różnej odległości; √wymawianie samogłosek a...., o...,u...na długim wydechu (aaa..., ooo..., uuu...);
√ próba wymawiania ciągu samogłoskowego: aou, aou...na jednym wydechu;
√ kołysanie zabawek – kładziemy na brzuchu dziecka ulubioną maskotkę – zarówno wdech, jak i wydech muszą być powolne i równomierne, z chwilowym zatrzymaniem powietrza tak, by np. ulubiony pluszak nie spadł z „huśtawki”.
3. Trening słuchowy
Celem jest umiejętność rozpoznawania dźwięków i różnicowanie dźwięków. To warunek prawidłowej i skutecznej komunikacji. Ważne jest nie tylko poprawne mówienie, lecz także odbiór i rozumienie mowy. Sprawne ucho pozwala dziecku skupić się na kierowanej do niego wypowiedzi słownej, powtórzyć ją, zrozumieć i odpowiednio zareagować.
Propozycje ćwiczeń:
√ nauka na pamięć wierszyków, piosenek, wyliczanek; liczenie wyrazów w zdaniu, sylab w wyrazie;
√ dzielenie wyrazów na sylaby;
√ kończenie zdań (rodzic rozpoczyna zdanie, np. Mama lubi..., dziecko kończy);
√ powtarzanie ciągów wyrazów, np. pan – mama – motyl, kot – buda – domek – piesek (stopniowo zwiększamy liczbę wyrazów, które dziecko musi zapamiętać);
√ tworzenie wyrazów rozpoczynających się daną głoską;
√ tworzenie wyrazów rozpoczynających się daną sylabą;
√ tworzenie rymów do podanych wyrazów, np. półka – bułka, pióro – biuro; √zabawa w głuchy telefon;
√ słuchanie bajek, opowiadań, wierszyków, zagadek.
Aby artykulacja kształtowała się prawidłowo należy systematycznie ćwiczyć z dzieckiem- krótko, ale codziennie – nie zapominając o dobrej zabawie.
Chwal dziecko nawet za najmniejsze postępy nic tak nie zmotywuje do dalszej pracy jak pochwały ze strony bliskich osób. Nagradzaj za dobre wykonanie ćwiczeń np. naklejka
Powodzenia
Ewelina Sworobowicz
logopeda
Pliki do pobrania dla rodziców do pracy w domu: